نام لاتین : Whey
نام های عربی: ماء اٌلجَبَن
همه ما با شیر گاو ، گوسفند و مواد لبنی مانند خامه ، کره ، ماست و پنیر آشنایی داریم ، اما این بار با قصد داریم تا شما را با مفاهیم جدیدتری مانند آب ماست و آب پنیر که طی فرآیند تولید ماست و پنیر بدست می آید آشنا کنیم. تا به حال شاید هنگام تهیه ماست و پنیر آب زرد رنگ آن را ماده ای زائد فرض کرده دور ریخته اید ، در واقع این ماده همان سرم و یا قسمت مایع شیر است . زمانی که شیر بریده و دلمه شود به دو بخش مایع و تکه های جامد تبدیل می شود که اصطلاح همان آب ماست و یا پنیر است. معمولاً در زمان تولید ماست و یا پنیر خانگی همیشه مقدار زیادی از این ماده زرد رنگ تولید می شود و افراد غافل از اینکه بسیاری از گروه مواد آلی، معدنی و همچنین بسیاری از ویتامین های گروه ب در این ماده وجود دارد آن دور ریخته و با این کار از باقیمانده که در صد زیادی انواع اسید از جمله اسید لاکتیک و برخی پروتئین ها است را استفاده می کنند. شاید به جرات بتوان گفت که این املاح به قدری برای برخی از افراد نیازمند مانند سالمندان حیاتی است که با مصرف آن بسیاری از مشکلات و بیماری های آنها برطرف خواهد شد و به ندرت بتوان در طبیعت ماده ای با این خواص درمانی منحصر به فرد یافت. آب ماست یا پنیر که در عربی به آن “ماء الجبن” گفته می شود در طب سنتی قدیم دارای جایگاه ویژه ای داشته و به عنوان نوشیدنی شفابخش در کتب طب سنتی قدیم یاد شده است. امروزه نیز در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه با توجه به تحقیقات انجام شده بر روی این ماده حیاتی برای مصرف عموم انواع گوناگون آن را به صورت قرص،مکملهای غذایی،پودر و نوشیدنی در فروشگاهها عرضه میشود که دارای خواص درمانی بوده و گاهی به همراه آبمبوه و طعم دهنده های طبیعی ارائه می شود که مورد استقبال عموم قرار گرفته است . امبدوارم که روزی در کشور عزیزمان شاهد این چنین دستاوردهایی باشیم.
خواص درمانی
بالا برنده سرعت هضم غذا
بهترین ضد یبوست
بهترین کاهش دهنده وزن
بهترین از بین برنده سلولیت
بهترین پایین آورنده چربی خون
بهترین تنظیم کننده قند خون
بهترین تنظیم کننده فشارخون بالا
بهترین مکمل غذایی برای ورزشکاران
بهترین مکمل غذایی برای سالمندان
اثر آنتی اکسیدانی فوق العاده
مفید در رشد و تقویت استخوان
تقویت سیستم ایمنی بدن
کمک به دفع سنگ کلیه
کمک به دفع سنگ صفرا
درمان تورم مفاصل ، دست و با پا
مفید برای افرادی که از خوردن مواد حاوی پروتئین منع شده اند
طرز تهیه آب پنیر
یک لیتر شیر طبیعی را به مدت 20 دقیقه جوشانده و پس از این اجازه دهید تا کمی حرارت از دست داده و نسبتاً ولرم شود سپس یک استکان سرکه خرما(توجه داشته باشید که می توان برای تهیه آب پنیر از سرکه انگور و حتی از آب لیمو نیز استفاده کرد، اما برای داشتن بهترین تاثیر از سرکه خرما استفاده کنید) را به شیر اضافه کرده و به مدت 1 الی 2 ساعت ظرف را کنار گذاشته تا شیر بریده و دلمه شود. شیر دلمه شده را داخل کیسه پارچه ای ریخته و آب حاصل از آن را که همان آب پنیر است را با این کار جدا کرده و در ظرفی برای مصرف نگهداری کنید.
روش مصرف
بالا برنده سرعت هضم غذا ، بهترین ضد یبوست ، بهترین کاهش دهنده وزن : این ماده حیاتی با دارا بودن مقادیر بالای املاح و بسیاری از باکتری هایی که در عمل هضم غذا شرکت کرده و باعث تحریک حرکات دودی روده می شوند و با توجه به سرعت بالای هضم این ماده باعث دفع هرچه بهتر ، روان شدن مدفوع و ایجاد حالت نیم اسهالی می شود که هم یبوست را از بین برده و باعث تخلیه هر چه بهتر روده ها شده که در نتیجه کاهش وزن را در پی دارد . بهتر است برای رسیدن به این مهم قیل از هر وعده غذایی یک لیوان آب پنیر تهیه شده را میل نمایید.
بهترین از بین برنده سلولیت : با توجه به اهمیت دفع چربی به هنگام مصرف این ماده حیاتی ، در صورت مصرف طولانی این ماده غذایی باعث دفع چربی اضافی و در نتیجه کوچک تر شدن شکم و کاهش سلولیت خواهد شد.
بهترین تنظیم کننده قند خون : طی تحقیقات انجام شده بر روی افراد مبتلا به دیابت نوع دو مصرف آب پنیر در این افراد باعث ترشح انسولین شده و در نتیجه به تنظیم و کاهش میزان قند خون در این افراد می شود .
بهترین تنظیم کننده فشارخون بالا : باید توجه داشت که مصرف زیاد مواد حاوی سدیم که باعث بالا رفتن فشارخون و کاهش مصرف این مواد نیز باعث کاهش و تنظیم فشارخون می شود. این ماده با بالا بردن غلظت یون های کلسیم ، پتاسیم و منیزیم که در آب پنیر به صورت طبیعی و نه مصنوعی وجود دارد باعث درمان و تنظیم فشارخون و کاهش فشارخون در افراد مبتلا به فشارخون بالا می شود.
بهترین مکمل غذایی برای ورزشکاران : نیاز به آب و املاح برای افرادی که در طول روز به فعالیتهای ورزشی می پردازند حتی از یک وعده غذا هم مهم تر است و با توجه به اهمیت غذایی و سرعت هضم و جذب این ماده غذایی و از طرفی دارا بودن منبع بسیار کربوهیدرات و انواع متعدد املاح ، مصرف این ماده حیاتی برای ورزشکاران به عنوان یکی از بهترین مکملهای غذایی به هنگام ورزش عمل خواهد کرد.
بهترین مکمل غذایی برای سالمندان : تحقیقات نشان داده که اغلب افراد سالمند دچار مشکلات گوارشی بسیاری هستند که با مصرف مداوم و مرتب آب پنیر فرآیند گوارش و دفع آنها نه تنها اصلاح می شود بلکه باعث درمان بسیاری از مشکلات مانند : بواسیر و هموروئید که در اثر نامنظم شدن گوارش در این افراد ایجاد می شود را در ابتدا پیشگیری و درمان می نماید.
اثر آنتی اکسیدانی فوق العاده : آب پنیر با دارا بودن اثر آنتی اکسیدانی طبیعی که دارد باعث کاهش ترکیبات اکسیده شده می شود و این اثر را در مدت مصرف حداقل دو هفته می توان مشاهده نمود.
مفید در رشد و تقویت استخوان : مقادیر بالای مواد آلی و معدنی در آب پنیر باعث رشد ، تقویت استخوان ها و تحریک سلولهای بنیادین تشکیل دهنده استخوان می شود که تمام این اعمال ابتدا با جذب مواد حیاتی از طریق روده می شود.
تقویت سیستم ایمنی بدن : پروتئین ها و حتی اسیدهای آمینه موجود در آب پنیر باعث تقویت و کارکرد هر چه بهتر سیستم ایمنی بدن می شود که کمک به فعالیت سلولهای لنفوسیت t که نقش مهمی در پاسخ ایمنی بدن دارند و در نتیجه کاهش تحلیل بافت‌های بدن در طی بیماری و افزایش سطح سلامتی و تسریع بهبودی بدن بعد از بیماری خواهد شد.
مفید برای افرادی که از خوردن مواد حاوی پروتئین منع شده اند : با توجه به اینکه آب پنیر مقدار کمی چربی و پروتئین دارد ولی دارای مقادیر زیادی مواد معدنی خصوصا کلسیم می‌باشد و ویتامین‌های محلول در آب آن مثل ویتامین 2B و 6B نیز بیشتر است، بنابراین به افرادی که باید چربی و پروتئین کمی مصرف کند و در مقابل به مواد معدنی و ویتامین نیاز دارد، توصیه میشود آب پنیر بیشتری مصرف کنند ، برای مصرف بهتر است قبل از صبحانه 1 فنجان و قبل از شام نیز یک فنجان میل شود.
کمک به دفع سنگ کلیه : یکی از دلایل مهم ابتلا به سنگ کلیه عدم نوشیدن آب کافی است ، نوشیدن روزانه 2 تا 3 لیوان آب پنیر و یا آب ماست با دارا بودن مقدار کمی پروتئین و کلسیم باری را به کلیه ها تحمیل نکرده و در عین حال باعث بیشتر شدن ادرار و دفع بهتر مواد زائد مانند : اگزالات و اسید اوریک که از مواد تشکیل دهنده بسیاری از سنگ های کلیه هستند می شود .
کمک به دفع سنگ صفرا : همانطور که در بالا نیز گفته شد این ماده با دارا بودن حالت اسیدی و حالت ضد یبوست باعث درمان و از بین رفتن سنگ های صفرا که در مراحل ابتدایی تشکیل هستند می شود.
درمان تورم مفاصل ، دست و با پا : این ماده با دارا بودن حالت دفع بلغم و پاکسازی بدن از اخلاط مضر که گاهاً باعث تورم مفاصل در افراد بلغمی مزاج می شود باعث کاهش تورم در مفاصل و درمان در طولانی مدت خواهد شد.
نکات مهم
آب تهیه شده به هنگام فرآیند تولید ماست نیز خواص ذکر شده را داراست که می توان با استفاده از پارچه آن را از ماست جدا و مصرف کرد.
می توان مقدار شیر را به میزان بیشتر در نظر گرفته و مقدار بیشتری آب پنیر را برای مصرف حداکثر یک هفته تهیه نمود.
برای نگهداری آب پنیر از ظروف فلزی استفاده نکنید.
افرادی که دچار مشکلات روده ای مانند ” کولیت روده(سندروم روده تحریک پذیر ibs)” هستند نباید از آب پنیر استفاده کنند.
آب پنیر حاوی لاکتوز است ، بنابراین افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز باید از مصرف آن خودداری کنند .
هر چند مصرف این ماده حیاتی برای بدن لازم است باید مصرف را به ازای هر دو هقته یک هفته قطع کرد تا باعث تنبلی روده نشوید.
