بزرگترین خطر براى علما و دانشمندان
آنان كه ماجراى غدیر خم را در كتب تفسیر و تاریخ خود محو و مسیر آیات را تحریف و توجیه مىكنند و مردم را به جاى امام معصوم به سراغ دیگران مىفرستند، دچار كتمان حقیقت شدهاند.
إِنَّ الَّذِینَ یَكْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتابِ وَ یَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً أُولئِكَ ما یَأْكُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَ لا یُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَ لا یُزَكِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ (بقره ـ 174)
كسانى كه آنچه را خداوند از كتاب نازل كرده، كتمان مىكنند و بدان بهایى اندك مىستانند، آنها جز آتش در شكمهاى خود فرو نمىبرند، و خداوند روز قیامت با آنها سخن نمىگوید و پاكشان نمىكند و براى آنها عذاب دردناكى است.
دانشمندانِ یهود و نصارى تا قبل از آمدن پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، به مردم وعدهى آمدن آن حضرت را مىدادند و نشانههایى را كه در تورات و انجیل آمده بود براى مردم مىگفتند، ولى همین كه پیامبر اسلام مبعوث شد و آنها اقرار به رسالت آن حضرت را مساوى با از دست دادن مقام، مال و خود دیدند، حقیقت را كتمان نمودند، تا چند روزى بیشتر در مسند خود بمانند و تحفه و هدایایى بخورند، ولى این بهاى اندكى است كه در برابر گناه بزرگ خود دریافت مىدارند و این درآمدها نیز چیزى جز آتش نیست كه مىخورند. هم چنان كه در آیهاى دیگر، از خوردن اموال یتیمان به خوردن آتش تعبیر شده است. (نساء، 10)
درست است آنچه گفتیم شأن نزول این آیه بود و روى سخن با علماى یهود است ولى مفهوم آیات در هیچ مورد اختصاص به شأن نزول ندارد، در حقیقت شأن نزول ها وسیلهاى هستند براى بیان احكام كلى و عمومى كه خود یكى از مصداق هاى آن محسوب مىشوند.
بنابراین تمام كسانى كه احكام خدا و حقایق مورد نیاز مردم را از آنها كتمان كنند و به خاطر كسب مقام و یا به دست آوردن ثروتى مرتكب این خیانت بزرگ شوند، باید بدانند كه حقیقت گران بهایى را به بهاى ناچیزى فروختهاند، زیرا حق پوشى اگر با تمام دنیا مبادله شود باز مرتكب شونده آن ضرر و زیان كرده است.
معنى جمله” آن را به بهاى كمى نفروشید” این نیست كه كتمان حق در برابر بهاى گزاف بىمانع است، بلكه منظور این است هر بهاى مادى در برابر كتمان حق گرفته شود ناچیز و بى ارزش است هر چند تمام دنیا باشد!
خداوند در روز قیامت با این كتمان كنندگان، سخنى از روى محبّت نخواهد گفت، با آنكه در آن روز، مۆمنان با خدا هم سخن خواهند شد. البتّه این گفتگو یا از راه ایجاد موج در فضا و یا از طریق الهام و با زبان دل است و همه خوبان در آن روز كلیم اللّه مىشوند.
به هر حال این لطف بزرگ پروردگار و این لذت بىنظیر معنوى براى بندگان پاكدلى است كه زبان حقگویی دارند و مردم را به حقایق آشنا مىكنند، بر سر پیمان خود ایستادهاند و حقطلبى را هرگز فداى منافع مادى نمىكنند.
در اینجا سۆالى پیش مىآید كه از پارهاى از آیات قرآن استفاده مىشود كه خدا در قیامت با بعضى از مجرمان و كافران نیز سخن مىگوید، مانند قالَ اخْسَۆُا فِیها وَ لا تُكَلِّمُونِ:” بروید و گم شوید در آتش دوزخ و دیگر با من سخن مگویید.” (آیه 108- مۆمنون).
این سخن را خداوند به گنهكارانى مىگوید كه درخواست خلاصى از آتش دوزخ مىكنند، و مىگویند:” خداوندا ما را از آن خارج كن و اگر بار دیگر باز گشتیم ستمگریم".
در سوره ” جاثیه” آیه 30 و 31 نیز نظیر این گفتگو از سوى خداوند با مجرمان مشاهده مىشود.
پاسخ این است كه منظور از سخن گفتن در آیه مورد بحث ، سخن از روى لطف و احترام و محبت خاص است، نه سخنى كه به عنوان بىمهرى و تحقیر و طرد و مجازات باشد كه این خود یكى از دردناكترین كیفرها است.
توجهات لازم:
1ـ در آیه قبل، به دنبال تحریم گوشت خوك و مردار، سخنى از مغفرت آمده است، ولى در این آیه كه سخن از تحریم كتمان حقّ و گناهان مربوط به مسائل فكرى و فرهنگى است، لحن آیه بسیار تندتر شده و سخنى از مغفرت نیامده است.
2ـ كتمان حقیقت، تنها درباره رسالت پیامبر اكرم صلى اللَّه علیه و آله نبوده است. كسانى كه درباره جانشین واقعى پیامبر نیز كتمان حقیقت كنند، دچار این عقوبت خواهند شد.
آنان كه ماجراى غدیر خم را در كتب تفسیر و تاریخ خود محو و مسیر آیات را تحریف و توجیه مىكنند و مردم را به جاى امام معصوم به سراغ دیگران مىفرستند، دچار كتمان حقیقت شدهاند.
منظور از سخن گفتن در آیه مورد بحث سخن از روى لطف و احترام و محبت خاص است، نه سخنى كه به عنوان بىمهرى و تحقیر و طرد و مجازات باشد كه این خود یكى از دردناكترین كیفرها است
یک نکته:
البته واضح است که معنى جمله ” آن را به بهاى كمى نفروشید” این نیست كه كتمان حق در برابر بهاى گزاف بىمانع است، بلكه منظور این است هر بهاى مادى در برابر كتمان حق گرفته شود ناچیز و بى ارزش است هر چند تمام دنیا باشد!.
پیامهای آیه:
1ـ دنیاگرایى، بزرگترین خطر براى علما و دانشمندان است. «یَكْتُمُونَ»، «یَشْتَرُونَ»
2ـ دین فروشى، به هر قیمتى كه باشد خسارت است، زیرا حقایق و معارف كتب آسمانى ارزشمندتر از همه منافع است. «ثَمَناً قَلِیلًا»
3ـ خوردنىهاى حرام، به صورت آتش تجسّم مىیابند. «ما یَأْكُلُونَ»، «إِلَّا النَّارَ»
4ـ اشیا داراى یك وجهه باطنى و ملكوتى هستند كه در قیامت به آن شكل تجسّم مىیابند. «فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ»
5ـ كیفر، باید متناسب با جرم باشد. آنان كه در دنیا راه شنیدن كلام خدا را بر مردم بستهاند، در قیامت از لذّت استماع كلام خدا محروم مىشوند. «لا یُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ»
6ـ عذابهاى قیامت، هم جسمى و هم روحى است. «لا یُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ»
آمنه اسفندیاری
بخش قرآن تبیان
[شنبه 1393-05-25] [ 01:37:00 ب.ظ ]
