عادت بدی که استعداد را کم می کند!

در روایات هم آمده است: اگر سیر هستید، غذا نخورید. غذا خوردن در حال سیری استعداد را كم می‏ كند.

از بیانات نورانی حضرت امیرمومنان(علیه‌السلام) این است: «لا تَجْتَمع الفِطْنَةُ والْبِطْنَة»؛

یعنی فطانت و هوشمندی با پرخوری جمع نمی‏ شود و پُرخور هرگز خردمند نمی‏ شود، زیرا تمام تلاش و كوشش روح او این است كه غذاها را هضم كند و دیگر فرصت اندیشیدن ندارد.

درست مثل اینكه شما یك انسان متخصص و دانشمند را به رفتگری در كوی و برزن بگمارید تا زباله‏ ها را جمع كند. اگر كسی می‏ تواند در كرسی یك استاد به تدریس بپردازد، چرا او را به رفتگری واداریم؟! روح انسان می‏ تواند یك استاد و مربی خوب باشد، حیف است كه او را به رفتگری جسم بگماریم.

غذایی كه می‏ خوریم، برای تبدیل به مواد جذبی و دفعی، به زمان نیاز دارد كه روح، این كار را به واسطه بدن انجام می‏ دهد. روح انسان سلسله ای از قوای ادراكی و تحریكی را در اختیار دارد؛ قوای تحریكی روح هم، ابزار فیزیكی ‏ای چون معده، روده و قلب دارد. آنچه غذا را به صورت خون، عادلانه میان مو، ناخن، گوش، چشم، مژه و… تقسیم می‏كند، روح انسان است.

وجود مبارك امیرمومنان(علیه‌السلام) می‏ فرماید: «لاتَجتَمعُ عزیمةٌ و وَلیمةٌ».

بعضی انسان ها اهل سورچرانی هستند و دوست دارند، هر روز میهمان یك نفر باشند. انسان سورچران اهل عزم و اراده نیست.(نسیم اندیشه ج1،ص146)

غایت اعتدال در خوردن غذا و کم خوری غیر از تاثیر بر سلامت جسمی افراد، در سلامت روحی آنها نیز موثر است. در اینجا تاثیرات جسمی کم خوری را با عنوان “فواید ظاهری کم خوری” و تاثیرات روحی و معنوی آن را با عنوان “فواید باطنی کم خوری” برای شما بیان می کنیم. امیدواریم با توصیه به این رهنمودهای گرانقدر، همواره از جسمی سالم و روحی پُرنشاط برخوردار باشید.

امام علی(علیه السلام): زندگی را برای خوردن مخواه، بلکه خوردن را برای زندگی بخواه.

* پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله): اگر ساکنان خانه ای به مقدار کم غذا بخورند، خانه شان نورانی می گردد. (المعجم الأوسط،ج5، ص229، ح5165عن أبی هریرة، کنزالعمّال، ج3، ص391، ح7093)

بعضی انسان ها اهل سورچرانی هستند و دوست دارند، هر روز میهمان یك نفر باشند. انسان سورچران اهل عزم و اراده نیست

* پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله): هرکس که خداوند را بسیار تسبیح گوید و به بزرگی یاد کند و در عوض به مقدار کم بخورد و بیاشامد و بخوابد، فرشتگان مشتاق او می شوند. (تنبیه الخواطر، ج2، ص116)

* امام علی (علیه السلام) - در حکمت های منسوب به ایشان ــ: زندگی را برای خوردن مخواه، بلکه خوردن را برای زندگی بخواه. (شرح نهج البلاغة، ج 20، ص333، ح824)

* امام علی(علیه السلام) - در حکمت های منسوب به ایشان ــ: عاقل را بایسته است که به هنگام شیرینی غذا، تلخی دارو را نیز به یاد داشته باشد.(شرح نهج البلاغة، ج20 ،ص272، ح 149)

فواید ظاهری کم خوری:

الف ــ سلامت تن

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله): مادر همه داروها، کم خوری است. (المواعظ العددیّة، ص 213)

امام علی(علیه السلام): کم خوری، مانع بسیاری از بیماری های جسم می شود. (غررالحکم، 6768، عیون الحکم و المواعظ، ص 370، ح 6248)

امام علی(علیه السلام): خوراک را کم کن تا بیماری ها را کم کنی. (غرر الحکم، ح2336)

امام علی(علیه السلام): هر کس خوراکش کم باشد، دردهایش نیز کم است. (غررالحکم، ح8409، عیون الحکم والمواع1 ص455،ح8220)

امام علی(علیه السلام): کم خوری، مایه گرامی داشتن بیشتر خویش است و سلامت را بیشتر استمرار می بخشد. (غررالحکم،ح 6819، عیون الحکم و المواع1ص 370،ح 6240)

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله): مادر همه داروها، کم خوری است.

امام علی(علیه السلام): هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتش بیشتر می شود و اندیشه اش به سامان می رسد. (غررالحکم ، ح8803، عیون الحکم و المواعظ ، ص 437 ،ح7559)

امام علی(علیه السلام): سلامت تن، از کمی غذا و کمی آب است. (تحف العقول، ص 172، بشارة المصطفی، ص 25 کلا هماعن کمیل بن زیاد، بحارالأنوار،ج66، ص425، ح41)

امام رضا(علیه السلام): اگر مردم در خوردن به کم بسنده می داشتند، بدن هایشان سالم بود. (بحارالأنوار، ج66، ص 425، ح 41)

امام رضا(علیه السلام): بدن همانند زمین پاک و آماده برای زراعت است که اگر در آبادانی و آب دهی به آن مراقبت شود، به گونه ای که آب، نه بیشتر از نیاز به آن برسد تا آن را غرق کند و نه از اندازه کمتر باشد تا آن را به خشکی گرفتار سازد، آبادانی اش استمرار می یابد و خرّمی اش بیشتر می گردد و کشت آن برکت می یابد؛ امّا اگر از آن غفلت شود، به تباهی می گراید و علف هرز در آن می روید. بدن چنین حکایتی دارد و تدبیر آن در خوراک و نوشیدنی، چنین است.[پس،] سامان و سلامت می یابد و عافیت در آن، ریشه می گسترد. بنگر که چه چیز با تو و با معده ات سازگار است و تن تو با چه چیز نیرو می گیرد و چه خوردنی و نوشیدنی ای برای بدنت سالم تر است، همان را برای خویش مقرّر بدار و خوراک خود گیر. (بحار الأنوار،ج62، ص310)

امام علی(علیه السلام): هر کس در خوردن به کم بسنده کند، سلامتی اش بیشتر می شود و اندیشه اش به سامان می رسد.

ب ــ شادابی چهره

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله): برادرم عیسی، از شهری گذر کرد که در آن، مرد و زنی به یکدیگر فریاد می کشیدند. پرسید:«شما را چه شده است؟»

مرد گفت: ای پیامبر خدا! این، زن من است و او را مشکلی نیست. زنی درستکار است؛ امّا دوست دارم از او جدا شوم.

عیسی گفت: «به هر حال، به من بگو که علت این کارت چیست؟»

مرد گفت: بی آن که کهنسال باشد، چهره اش بی طراوت است.

گفت: ای زن! آیا دوست داری دیگر بار، چهره ات پرطراوت شود؟»

زن گفت: آری.

به او گفت: «چون غذا می خوری، از سیر شدن حذر کن؛ زیرا اگر غذا بر سینه سنگینی کند و از اندازه افزون شود، طراوت چهره از میان می رود».

آن زن، چنان کرد و دیگر بار، چهره اش طراوت یافت. (بحارالأنوار، ج14، ص320، ح26)

ج ــ طول عمر

لقمان(علیه السلام): اگر خوراک انسان اندک باشد، زیاد زنده می ماند. (المواعظ العددیّة، 71)

فرآوری: محمدی

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان